KKDİK YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDA KAYIT SÜRECİNE DAİR BİLGİLENDİRME

KKDİK Nedir?
KKDİK (Kimyasalların Kaydı, Değerlendirmesi, İzni ve Kısıtlanması) Yönetmeliği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 23 Haziran 2017 tarihinde yayımlanmıştır.

Bu yönetmeliğin amacı; insan başta olmak üzere diğer canlılar ve çevreyi kimyasallardan korumak, maddelerin zararlarının değerlendirilmesine yönelik olarak alternatif yöntemlere özendirmek, piyasada rekabet ve yenilikçiliği artırmak ve kimyasalları kontrol atına almaktır. Bu şekilde, güvenli ve sürdürülebilir ürünlerin piyasaya sunulması sağlanmaktadır. 

KKDİK Yönetmeliği Kapsamında Değerlendirilecek Kimyasallar Nelerdir?
KKDİK kapsamında kimyasallar üç şekilde gruplandırılmıştır ve aşağıda kısaca tanımlanmıştır;

• Madde; kimyasal element ve bu kimyasal elementin oluşturduğu bileşikler madde olarak tanımlanmaktadır. Bu maddelerin üretimi doğal ya da doğal olmayan yollarla gerçekleştirilebilir. KKDİK Yönetmeliği kapsamında maddenin kendisinin değerlendirildiği gibi maddenin üretimi esnasında ortaya çıkan, üretime belirli bir amaç için eklenmeyen safsızlıklar da madde olarak değerlendirilmektedir. Maddeden ayrılabilecek olan çözücüler bu yönetmelik kapsamı dışındadır.
• Karışım; birden fazla maddenin kimyasal özellikleri değişmeyecek şekilde bir araya gelmesiyle oluşan madde topluluğudur. KKDİK Yönetmeliği kapsamında karışımın kendisi değil, karışımı oluşturan maddeler değerlendirilmektedir.
•  Eşya; kimyasal yapısından çok, işlevini belirlemek üzere üretim sırasında özel bir şekil, yüzey ve tasarım verilen nesnelerdir.

KKDİK Yönetmeliği Kapsamında Taraflar Kimlerdir?
KKDİK kapsamında sorumluluk sahibi tarafların rollerinin iyi belirlenmesi gerekmektedir. Bu roller aşağıda kısaca tanımlanmıştır;

•  İmalatçı; maddeyi Türkiye’de imal eden Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişiliktir.
•  İthalatçı; maddeyi pazara arz etmek üzere yurt dışından Türkiye’ye tedarik edilmesini sağlayan Türkiye'de yerleşik gerçek veya tüzel kişiliktir.
• Tek Temsilci; Türkiye dışında bulunan imalatçı, formülatör ya da eşya üreticisi tarafından karşılıklı anlaşmaya vararak KKDİK kapsamındaki ithalatçı yükümlülüklerini yerine getirmek üzere atadığı Türkiye içindeki yerleşik gerçek veya tüzel bir kişiliktir.
• Alt Kullanıcı; imalatçı ve ithalatçıdan farklı, bir maddeyi kendi endüstriyel ve profesyonel faaliyetleri esnasında kendi halinde veya bir karışım içinde kullanan ve dağıtıcı ya da tüketici olmayan Türkiye'de yerleşik gerçek veya tüzel kişiliktir. Bu tanıma göre karışım üreten bir firma karışımı oluşturmak için kullandığı maddelerin alt kullanıcısıdır.
• Eşya Üreticisi; eşyayı imal eden veya eşyanın oluşumunu sağlayan Türkiye'de yerleşik gerçek ya da tüzel kişiliktir.

KKDİK Yönetmeliği Kapsamında Maddenin Dosya Kaydı Nedir?
Kimyasalların imalatı, ithalatı ve kullanımında canlı sağlığı ve çevreyi koruma amacını taşıyan KKDİK Yönetmeliği kapsamında, Türkiye’de faaliyet gösteren ve yılda 1 tondan fazla kimyasal madde imal eden veya ithal eden şirketlerin, imal ettikleri veya ithal ettikleri kimyasal maddeleri Entegre Çevre Bilgi Sistemi’nin Kimyasal Kayıt Sistemi (KKS) modülünden kayıt yaptırmaları gerektirmektedir. Kayıt dosyaları Çevre, Şehir ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından denetlenip onaylanmaktadır.

KKDİK Yönetmeliği Kapsamında Kimler Dosya Kaydı Yapar?
KKDİK Yönetmeliği uyarınca KKDİK dosya kaydı yükümlülüğü bulunanlar aşağıda kısaca tanımlanmıştır;

•    Yılda bir ton veya daha fazla miktarda maddeyi kendi halinde veya karışım içinde imal eden imalatçılar ve ithalatçılar
•    Polimer içindeki monomer madde ve diğer maddelerin imalatçısı veya ithalatçısı (Polimerlerin kaydedilmesine gerek yoktur; ancak polimerdeki monomerler ile diğer kimyasallar gerekli koşulların sağlanması durumunda kaydettirilmelidir. Bu koşullar; polimer, monomer madde (ler)den veya monomer birimler biçiminde ve kimyasal bağ yapmış başka madde (ler)den ağırlıkça % 2 oranında ya da daha fazla içermesi ve monomer madde (ler)in veya diğer madde (ler)in toplam miktarı yıllık bir ton veya üzerinde olması durumudur.)
•    Eşya içerisinde bulunan ve kasıtlı salınım yapan maddelerin imalatçısı veya ithalatçısı

KKDİK Yönetmeliğine göre bu kişilerin kimyasallar için kayıt yaptırması zorunludur. Kayıt başvurusu yapılmayan maddelerin imal edilmesi ya da piyasaya arz edilmesi mümkün değildir.

KKDİK Yönetmeliği Kapsamında Hazırlanan Teknik Dosya İçeriği Nedir?
KKDİK Yönetmeliği kapsamında kayıt başvurusu yapabilmek için ilgili maddeye dair bir teknik dosya oluşturulup Bakanlık onayına sunulmalıdır. Teknik dosyanın içerisinde bulunması gereken bilgiler kısaca aşağıda özetlenmiştir.

•    Kayıt yapan firma bilgileri
•    Maddeye ait temel bilgiler
•    Maddenin üretim ve kullanım aşamaları hakkında bilgi
•    Maddenin sınıflandırılması ve etiketlenmesi hakkında bilgi
•    Maddenin güvenli kullanımına ilişkin rehber
•    Maddenin kayıt tonajına bağlı olarak KKDİK Yönetmeliği Ek-7 ile Ek-11’inden elde edilen bilgilerin çalışma özetleri ve kapsamlı çalışma kayıtları
•    Eğer maddenin kayıt tonajı 10 ton ve üzeri ise Kimyasal Güvenlik Raporu (KGR)

KKDİK Yönetmeliği Kapsamında Bakanlık Tarafından Teknik Dosya İçeriği Kontrolü Nasıl Yapılır?
Bakanlık, KKS modülünden yapılan kayıt başvurularına tamlık kontrolü yapar. Bu tamlık kontrolünün amacı dosya içerisinde eğer bir eksiklik varsa bu bilgileri başvuru sahibinden talep etmektir. Bakanlık 21 iş günü içerisinde maddenin teknik dosyasının tamlık kontrolünü yapar. Tamlık kontrolünde ortaya çıkan bir eksiklik varsa, maddeyi kaydettiren Bakanlığın belirlediği tarihe kadar talep edilen eksiklikleri tamamlamalıdır.

KKDİK Yönetmeliği Kapsamında Kayıt Ettiren Tarafından Kayıt Dosyası Güncellenmesi Nasıl Yapılır?
Kaydettiren firmalar veya maddeler ile ilgili gelişmeler olması durumunda Çevre, Şehir ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na sunulmuş olan teknik dosyalarda güncellemeler yapılabilir. Güncelleme gerektiren durumlar aşağıda kısaca belirtilmiştir.

•    Firma ismi veya adres değişikliği
•    Madde bileşimi değişikliği
•    İmal veya ithal edilen madde miktarındaki değişiklik
•    Yeni tanımlanmış kullanım alanları

KKDİK Yönetmeliği Kapsamında Kaydettirenlerin İmalat ve İthalatı Durdurmaları Durumunda Sorumlulukları Nelerdir?
Madde için kayıt yapılmışsa, kaydın güncellenmesi (Madde 22) ve bilginin saklanması (Madde 32) yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu, bir maddenin imalatını veya ithalatını sonlandıran kaydettirenlerin, Bakanlığa imal edilen veya ithal edilen yeni toplam tonaj (bu durumda 0 ton/yıl) hakkında bilgi vermesi gerektiği anlamına gelir.

Buna ek olarak, kaydettiren, KKDİK Yönetmeliği kapsamında görevlerini yerine getirmek için ihtiyaç duyduğu tüm mevcut bilgileri, maddenin imal edildiği, ithal edildiği, tedarik edildiği veya kullanıldığı (kendi başına veya bir karışım içinde) en son tarihten itibaren en az 10 yıl saklamak zorundadır. Bu bağlamda, kaydettiren imalat ve ithalatı sonlandırmış olsa bile hala maddeyi tedarik ediyor ve kullanıyorsa, 'en az 10 yıl' olan süre başlamaz.