A.B. KATILIM MÜZAKERELERİ ÇERÇEVESİNDE TÜRK KİMYASAL MEVZUATINDAKİ SON GELİŞMELER

Boyatürk Dergisi - 2011 AÄŸustos-Eylül Sayısı

Türkiye dışında çok sayıda firmanın ülkenin kimyasalların envanteri ve kontrolü hakkındaki yeni yönetmeliÄŸine aÅŸina olmalarına raÄŸmen, yayımlanmış ve yürürlüÄŸe girmiÅŸ olan diÄŸer kimyasal yasaları hakkında daha az farkındalık olduÄŸu ve bunların yeterince dikkat çekmediÄŸi görülmektedir.

Tümü 26 Aralık 2008’de yayımlanmış olup bir yıllık bir geçiÅŸ dönemi sonunda 26 Aralık 2009 tarihinde yürürlüÄŸe giren bir dizi yönetmelik mevcuttur. Bunlar ÅŸu ÅŸekilde sıralanabilir:
• Kimyasalların envanteri ve kontrolü yönetmeliÄŸi
• Tehlikeli madde ve müstahzarların güvenlik bilgi formlarına dair yönetmelik
• Tehlikeli madde ve müstahzarların sınıflandırması, etiketlenmesi ve ambalajlanmasına dair yönetmelik
• Bazı tehlikeli madde ve müstahzarların kullanım ve pazarlanması hakkında kısıtlamalara dair yönetmelik.

Bu yönetmeliklerin temel hedefleri arasında hükümetin tehlike deÄŸerlendirmesi yapma yeteneÄŸini artırması, en tehlikeli maddeleri önceliklendirmesi, maddeler hakkında veri saÄŸlanabilmesi, ulusal bir envanter oluÅŸturulması ve kimyasallardan kaynaklanan tehlikeler konusunda farkındalığın artırılması sayılabilir.

Tüm bu yönetmeliklerin artık geride bir geçiÅŸ dönemi kalmaksızın yürürlükte olduÄŸu ve Türkiye Orman ve Su Ä°ÅŸleri Bakanlığı’nın uygulama ve denetim faaliyetlerine hız vereceÄŸi konularına dikkat çekmek gerekir.

Güvenlik Bilgi Formları Hükümleri
A.B. firmaları, Avrupa dahilinde 1 Aralık 2010 tarihi itibarıyla güvenlik bilgi formlarının hazırlanmasına yönelik yeni bir A.B. yönetmeliÄŸi yürürlüÄŸe girmiÅŸ olmasına raÄŸmen, Türkiye’nin hala REACH YönetmeliÄŸi’nin önceki Annex II’sinde düzenlenmiÅŸ olan eski güvenlik bilgi formu formatını kullandığını dikkate almaları gerekmektedir.

Güvenlik bilgi formlarına yönelik Türk yönetmeliÄŸinin gereklilikleri ÅŸu ÅŸekilde sıralanabilir: Kimyasal isimleri, risk ve güvenlik cümlecikleri ve bölüm baÅŸlıkları Türkçe olmalıdır. Buna raÄŸmen, bakanlığın uygulamalarına bakıldığında, güvenilir yazılımlar tarafından oluÅŸturulmalarına raÄŸmen bazı güvenlik bilgi formlarının yanlış çevrilmiÅŸ cümleler ve bölüm baÅŸlıkları içerdiÄŸi saptanmıştır.

YönetmeliÄŸin getirmiÅŸ olduÄŸu diÄŸer bir zorunluluk da, güvenlik bilgi formlarını hazırlayan ve onaylayan personelin yerel otorite tarafından sertifikalandırılmış olması ve bu sertifikasını talep halinde ibraz etmesidir. Güvenlik bilgi formlarının, Türkiye’ye yapılan ilk ihracatta ve sınıflandırma veya içerik bilgilerinde herhangi bir revizyon durumunda elektronik kopyalarının bakanlığa sunumu yasal zorunluluktur. Türkiye’nin hali hazırda REACH YönetmeliÄŸi’ni uygulamadığı göz önünde bulundurularak, içinde “1907/2006 EC YönetmeliÄŸi’ne göre” ÅŸeklinde bir ifadenin yer alacağı alıntı Türk güvenlik bilgi formu yönetmeliÄŸi ile uyumlu olmayacaktır.

CLP YönetmeliÄŸi
Tehlikeli madde ve müstahzarların sınıflandırması, etiketlemesi ve ambalajlanmasına yönelik Türk yönetmeliÄŸi, Türk mevzuatını A.B. tehlikeli maddeler direktifinin 29. Teknik Uyum’una uygun hale getirmiÅŸ bulunuyor.

Türkiye, A.B. CLP YönetmeliÄŸi’nde düzenlenmiÅŸ olan gereklilikleri 2012 yılı sonunda uygulamayı planlıyor. Ancak bu tarihten önce, bir önceki A.B. sembollerini ve sınıflandırma sistemini kullanmaya devam edecek, dolayısıyla Yönetmelik henüz uyumlaÅŸtırılmış durumda olmadığından ve tehlike ve önlem cümleciklerinin resmi tercümeleri bulunmadığından dolayı CLP etiketlemesi resmi olarak kabul edilmeyecektir.

Türkiye’ye ihracat gerçekleÅŸtiren tüm firmalara etiket ebadı, sembol büyüklüÄŸü ve okunurluk gibi konularda A.B. CLP YönetmeliÄŸi’nin yürürlüÄŸe girmesinden önce Avrupa’da uygulanmakta olan etiketleme sistemi gerekliliklerine uymaları ve güvenlik bilgi formları için geçerli hükümler etiketleri de baÄŸladığından tehlike sembolleri, risk ve güvenlik cümleciklerinin de mutlaka Türkçe dilinde olması konularına gerekli özeni göstermeleri ÅŸiddetle önerilmektedir.

Biyosidal Ürünler YönetmeliÄŸi
1998 tarihli A.B. Biyosidal Ürünler YönetmeliÄŸi Türkiye’de, biyosidal ürünlere yönelik 31 Aralık 2009 tarihinde bir yönetmelik yayımlamış olan SaÄŸlık bakanlığı tarafından uygulamaya konmuÅŸtur. Bu yönetmelik üretici ve ithalatçılardan, piyasaya arz etmiÅŸ oldukları ürünleri için geçici bir baÅŸvuru talep etmektedir.

Boya ve kaplama endüstrisi cephesinden bakmak gerekirse, bunun 7-8-10-21 ve nadiren de 19 numaralı ürün tiplerine etkisi olacağının altını çizmek gerekir. Film koruyucular, ahÅŸap koruyucular ve bozunmayı önleyici boyalar yönetmeliÄŸin odak noktasında ve kapsamında bulunan ürün gruplarıdır.

Envantere geçici bir baÅŸvuruda bulunmak için firmalar, aktif madde, formül detayları ve ürün tipini belirten bir veri formunun yanında Türk yönetmeliÄŸine uyumlu bir güvenlik bilgi formu ile standart kimyasal etiketleme gerekliliklerini de barındıracak biçimde yönetmeliÄŸin özel hükümlerine uygun etiketleri ilgili mercie ibraz etmek zorundadırlar. Bu geçici baÅŸvurunun bakanlık tarafından onaylanması sonrasında, firmalar ürün ruhsatlandırması için baÅŸvuruda bulunabileceklerdir. YönetmeliÄŸin yürürlüÄŸü öncesinde, bakanlığın farklı merci veya departmanları tarafından düzenlenmiÅŸ ve ruhsatlandırılmış ürünler eski izinlerinin sona ereceÄŸi tarihe kadar piyasada yer almayı sürdürebilirler. Bununla birlikte geçici baÅŸvuru zorunluluÄŸu devam eder.

Hali hazırda piyasada olan ürünlerin, bu tarihten sonra piyasada kalmalarının saÄŸlanabilmesi amacıyla, ruhsatlandırılma son tarihi 30 Aralık 2011’dir; dosyası sunulmamış bir biyosidal ürün bu tarihten sonra piyasadan çekilebilecek veya gümrük belgesi onaylanmayacaktır. Özellikle, halk tarafından kullanımları daha mümkün olan 1-5, 14, 18 ve 19 ürün tipleri için izin baÅŸvurularının 30 Aralık tarihinden önce yapılmış olması gerekiyor.

Endüstrinin temel kaygısını, yukarıda anılan son tarihlerin, aktif madde deÄŸerlendirmelerinin raportör üye ülkeler tarafından A.B. Direktifi kapsamında tamamlanmasından önceki bir tarihe denk gelmesi oluÅŸturuyor. Bir aktif maddenin deÄŸerlendirme sürecinden baÅŸarıyla geçememesi halinde, bu deÄŸerlendirmeden önce Türk yetkili mercileri tarafından verilmiÅŸ olan bir ürün izni geçerliliÄŸini yitirecek veya ruhsat yerine kısa bir uzatma süresi verilebilecektir.
Son olarak dikkat edilmesi gereken husus, Sağlık Bakanlığı tarafından verilecektir.


Gürhan Varlık
A.B. Kimyasal Mevzuat Danışmanı
CRAD Çevre Risk Analiz Denetim ve EÄŸitim Hizt.Ltd.Åžti.