GÃœVENLÄ°K BÄ°LGÄ° FORMLARININ (MSDS) HAZIRLANMASINDA GÃœVENÄ°LÄ°R SÄ°STEM ( YAZILIM) KULLLANIMI
TURKCHEM Dergisi - 2012 Mart - Nisan Sayısı
Ä°lgili ulusal ve uluslararası otoriteler, kimyasallara ve kimyasalların sınıflandırmasına yönelik çok sayıda yeni yönetmelikler yayımlamaktadır. Öngörülen odur ki, önümüzdeki yıllarda da çok sayıda yeni yönetmelik veya mevcut yönetmeliklere dair Teknik Adaptasyonlar yayımlanacak ve yürürlüÄŸe girecektir. Ve bu yönetmelikler göstermiÅŸtir ki, artık Güvenlik Bilgi Formları eskisi gibi, istendiÄŸinde usulen verilen belgeler olmaktan ziyade, içeriÄŸinde ürünün ve içeriÄŸinin kendisine has, güncel, mevzuata uygun ve uygulanabilir bilgiler bulunan belgeler olması zorunlu hale gelmiÅŸtir. Zaten bu yönetmeliklerden bir kısmının çıkış amacı, piyasaya arz edilen tehlikeli maddelerin ve müstahzarların insan saÄŸlığı ve çevre üzerinde yaratabilecekleri olumsuz etkilere karşı etkin kontrolünü ve verimli gözetimini saÄŸlamak üzere sınıflandırılması, ve bu bilgiler ışığında güvenlik bilgi formlarının ve etiketlerinin hazırlanması ve dağıtılmasına iliÅŸkin idari ve teknik usul ve esasları düzenlemektir.
Madde veya karışımı üreten ve piyasaya veren kimya firmalarının üzerinde bu noktada önemli sorumluluklar ve yasal yükümlülükler bulunmaktadır. Bu, tüm güncel A.B. ve Türk mevzuatındaki geliÅŸmeleri takip ederek, yönetmeliklerde belirtilen usul ve esaslara göre GBF/MSDS hazırlama ve ilgililerine iletme sorumluluÄŸu ve yükümlülüÄŸüdür. Firmalar tüm mevzuat geliÅŸmelerini takip edebilecek, uygulayabilecek ve bazı yetki ve/veya sertifikalara sahip eleman saÄŸlamalı veya mevcut personeli bu alanda geliÅŸtirmelidir. Personelin hatasız ve güncel uygulamalar dahilinde çalışabilmesini saÄŸlayan, tüm geliÅŸmeleri takip eden ve zamanında uygulayan, tehlikeli madde/karışım sınıflandırması yapan ve güvenlik bilgi formu hazırlayan güvenilir bir sistem kullanması, hem personel verimliliÄŸini arttıracak hem de kısa zamanda çok ve hatasız iÅŸ yapılmasına imkan verecektir. Onlarca ve hatta yüzlerce ürünü olan firmalar için her ürüne ait GBF/MSDS hazırlamak daha büyük sıkıntı haline gelmektedir.
Ä°hracatlarımızın devamını saÄŸlamak için ihtiyaç duyacağımız çeÅŸitli lisan ve formatta GBF / MSDS ihtiyacı ise artık yadsınamayacak bir gerekliliktir.
Güvenilir bir sistem kullanımının firmaya ve personele saÄŸlayacağı faydalar nelerdir? Bir sistem tercihi yapacak firmalar hangi kriterlere neden dikkat etmelidirler?
1) Elbetteki güvenilir olmalıdır. Formül sisteme girildiÄŸinde risk sınıflandırmasını mevzuatların güncel uygulamalarıyla uyumlu olarak hesaplayabilmeli, bu hesaplamada kullanıcıya en az düzeyde sorumluluk bırakarak doÄŸru sınıflandırma çıkarabilmeli, mevzuata uygun risk ve güvenlik cümlelerini ve sembolleri verebilmelidir. Böylece yanlış sınıflandırma ve bilgilendirme yüzünden ürün sahibi firma ve GBF/MSDS’yi hazırlayan personel hukuki bir sıkıntı yaÅŸamak durumunda kalmayacaktır.
2) Taşımacılık sınıflandırması, tamamen kendine ait farklı kurallar dahilinde yapılmaktadır ve madde/karışım için uygun ve doÄŸru sınıflandırma yapmak yazılımdan beklenmesi gereken bir özellik olmalıdır. Bu sayede hatalı sınıflandırma ile doÄŸabilecek olan gereksiz nakliye, sigorta bedellerinden veya yanlış sınıflandırma sebebiyle, malların gümrükte takılma maliyetlerinden kurtulmuÅŸ olunacaktır.
3) Birkaç farklı lisanda yapabilme özelliÄŸinde olmalıdır. Özellikle ihracat yapan kimya firmaları için bu özellik son derece önemlidir. Zira firmalar, ürünlerini sundukları ülkelerin lisanlarında ve yasal formatlarında GBF/MSDS hazırlamak ile yükümlüdür. Bu uygulama, birçok ülke veya firma tarafından özellikle istenmekle beraber, çok yakında zorunluluk haline gelecektir. Ayrıca, çevrilen lisanların o ülkelerin kimyasal mevzuat diliyle uyumlu olması gerekir. Bu durum, hem gerekli yükümlülük yerine getirilmiÅŸ olunmakta, hem de ürün sahibi firmanın imajına katkı saÄŸlamaktadır.
4) Ä°lgili resmi otoritelerin yönetmelikler ile belirteceÄŸi her türlü yeni yükümlülükleri takip etmeli ve güncellemeleri zamanında uygulamalıdır. Böylece GBF/MSDS düzenleyen personel güncel GBF/MSDS yönetmelikleri ve hükümleri hakkında bilgiye ulaÅŸmak için zaman ve emek harcamayacak, en doÄŸru ve en güncel bilgiye yönetmelik hükümlerinin son uygulama tarihinden çok önce ulaÅŸabilecektir.
5) Yürürlükte bulunan REACH ve benzer mevzuatlar yüksek miktarda kimyasalın yeniden sınıflandırma durumunu gündeme getirmektedir. Mevzuatlarda Teknik GeliÅŸmelere Adaptasyon olarak anılan bu yeni sınıflandırmalardan kaynaklanan bilgilerin reçete arÅŸivimizle kıyaslanması ve hangi ürünümüzün nasıl bir sınıflandırmaya ve etiketlemeye tabi olacağının önceden kestirilmesi insan üstü bir çalışma ve tarama gerektirmektedir. Oysa bu tür yazılımlar bu tür kritik bilgileri saniyeler içinde rapor olarak önünüze koyma imkanı saÄŸlar.
6) Ülkeler arasında farklı formatlarda GBF/MSDS geçerli olabilmektedir. Bu sebeple, aynı anda halihazırda yürürlükte olan REACH, GHS, T.C.27092 sayılı yönetmelik hükümlerine uygun formatta GBF/MSDS hazırlayabiliyor olmalıdır.
7) GBFlerdeki en büyük sorunlardan biri ülkeden ülkeye deÄŸiÅŸen mesleki maruziyet limitleridir. Yazılımın farklı ülkelerin maruziyet limitlerini otomatik çıkarıyor olması, büyük bir iÅŸ yükünden kurtarmış olacaktır.
8) Yazılımın bütün bu iÅŸlevlerini kısa sürede ve pratik yapıyor olması gerekir. Özellikle onlarca, yüzlerce formülü olan firmalar için süre seçilecek sisteme karar vermede en önemli etkenlerdendir. Kullanımı kolay ve hızlı bir yazılım, personelin mevcut iÅŸ akışını en az düzeyde etkiler ve bir yük olmaktan kurtarır.
9) Yazılımın kullanımına yönelik veya teknik sorunların giderilmesi hakkında her türlü desteÄŸi süratle alabiliyor olmanız, hem kullanıcıyı sıkıntıya sokmaz hem de iÅŸlerinizin yarım kalmasını engeller. Bu sebeple, Türkiye temsilcisi olan firmalar tercihinizdeki en önemli kriteriniz olmalıdır.
Aslında bu konuda yazılım araÅŸtırması yapıldığında kullanışlı ve ekonomik olarak çok fazla seçenek olmadığı görülecektir. Hatta Türkiye temsilciliÄŸi olan ve iktisadi açıdan ekonomik olan tek bir seçenek karşımıza çıkacaktır.
CRAD olarak 2009 yılından beri Türkiye, Asya ve Kuzey Afrika temsilciliÄŸini yaptığımız, Safeware / Ä°ngiltere tarafından hazırlanmış olan SDS-PRO adlı yazılımı, Türk kimya endüstrisine ve Türk Otoritelerinin kullanımına gururla sunmaktayız. Global düzeyde yüzlerce firmanın kullandığı bu yazılım, bugün itibarıyla temsilciliÄŸimiz çapında 63 firma ve ruhsatlandırma sürecindeki minimal sınıflandırma konusunda kontrol amacı ile 2 bakanlığımız tarafından kullanmaktadır. Yazılımın Türkçe yüzü, CRAD tarafından geliÅŸtirilmiÅŸtir. Sistemi kullanan müÅŸterilerimizin öneri ve tavsiyeleriyle, firmaların ihtiyaçlarını maksimum düzeyde karşılayacak niteliÄŸe ulaÅŸmıştır.
Üretici firma Ä°ngiltere merkezli Safeware, kimya firmaları baÅŸta olmak üzere çeÅŸitli alanlardaki firmalara mevzuat takibi konusunda yazılım çözümleri sunan bir firma olup, tüm mevzuat geliÅŸmelerini takip eden bir ekibe sahiptir. SDS-PRO sistemi CRAD’ın teknik alt yapı anlamında yapmış olduÄŸu önemli bir yatırım olmakla beraber, GBF hazırlamada mevzuat uyumu konusunda Türk Kimya endüstrisine sunduÄŸu önemli bir çözümdür. Ayrıca, sektöre sunduÄŸumuz sertifikalı personel ile GBF/MSDS düzenleme hizmetimizi, bu sistem üzerinde çalışarak saÄŸlamaktayız.
Ayrıca unutmadan eklemek gerekir; yönetmelikte belirtildiÄŸi gibi GBFlerin bu konuda sertifika sahibi kiÅŸiler tarafından hazırlanması zorunluluÄŸu sebebiyle, yazılım çoÄŸu iÅŸi kendisi yapıyor olsa bile, sertifikalı kiÅŸilerin kullanması doÄŸru olacaktır.
Yazılım hakkında detaylı bilgiler ve diÄŸer pek çok mevzuat kapsamında uyum ve danışmanlık hizmetlerimiz hakkında detaylı bilgi için firmamızın ofis ve eÄŸitim merkezi ile temasa geçebilirsiniz.
Bülent Özdemir
Biyolog
CRAD Çevre Risk Analiz Denetim ve EÄŸitim Hizm.Ltd.Åžti.
KAYNAKLAR :
- 27092 Mükerrer Sayılı, 26 Aralık 2008 Tarihli,T.C. Cevre ve Åžehircilik Bakanlığı, Tehlikeli Maddeler Ve Müstahzarlara Ä°liÅŸkin Güvenlik Bilgi Formlarının Hazırlanması Ve Dağıtılması Hakkında Yönetmelik
- Regulation (EC) No.1907/2006 REACH
- Regulation (EC) No.1272/2008 CLP