BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİ VE MEVZUAT GEREKLİLİKLERİ

Turkchem Dergisi - 2011 Mart-Nisan Sayısı

Tüm kimyasalların çevre ve insan sağlığına olumsuz etkilerine dair kontrol ve denetim amaçlı mevzuatların yoğunlaştığı günümüz dünyasında gün geçmiyor ki ülkemizde ya da global perspektifte yeni bir düzenleme gündeme gelmesin. Ülkemizde genel kimyasal ürün ve maddelere dair 2008 yılında yayımlanmış birçok yönetmeliğin peşi sıra tüm diğer spesifik ürün gruplarında olduğu gibi, bitki koruma ürünlerine dair de yeni yayımlanan yönetmelikler söz konusudur.

Bitki Koruma Ürünleri (BKÜ) Avrupa Birliği’nde 91/414 EEC yönetmeliğince düzenlemeye tabi tutulurken 2009 yılında yayımlanan 1107/2009 EC yönetmeliği eski mevzuatın yerini almış ve daha etkin bir denetim söz konusu olmuştur. Bu anlamda aktif madde otorizasyon ve değerlemelerine başlanmış ve halen aktif maddelere dair uygunluk listesi üzerinde çalışılmaktadır.

Biraz günümüz gereklilikleri, biraz da müktesebat uyumu gereği sonucunda, ülkemizde Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’nca yönetilen Bitki Koruma Ürünleri hakkında da 12 Eylül 2009 tarih ve 27347 Nolu Bitki Koruma Ürünlerinin Ruhsatlanması Hakkında Yönetmelik, ve peşi sıra 23 Mart 2010 tarih 27530 no ile Bitki Koruma Ürünlerinin Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesine Dair Yönetmelik yayımlanmıştır.

Her iki yönetmelik de, bitki ve tarım mahsüllerine uygulanan, ve dolayısıyla gıda tedarik zinciri ile soframıza kadar ulaşma riski taşıyan, uygulandığı alanda ise en açık şekilde çevre maruziyetine sahip olan Bitki Koruma Ürünlerinin (BÜK) işlev ve amaçlarını yerine getirirken, hedef aldıkları organizmalar dışında bir çevre zararlılığına sebep olmamaları ve kalıntıları vasıtası ile gıda zincirine dahil olup genel halkın ve uygulanması sonucu bu kimyasallara maruz kalan uygulayıcılarının sağlığına bir zarar riski taşımamasını amaçlamaktadırlar.

Amaçlardan biri, ruhsatlandırma aşamasında, kullanılan aktif maddenin gereken etkinliğe sahip olan maddelerden biri olduğuna dair tespitin yapılmasıdır. Böylelikle detaylı incelemeleri yapılarak, önlenemeyen ek zararlılıkları veya etkisizlikleri nedeniyle onaylı aktif madde listesinden çıkartılmış olan aktif maddelerin ülkemizde kullanılmasının önüne geçmek, hem de etkinliği olmayan ürünlerin gereksiz kullanımının önüne geçerek kimyasalların boş yere çevreye saçılmasının önüne geçmektir.

BKÜ Sınıflandırma, ambalajlama ve etiketleme yönetmeliği de, uygulayıcılar ve çiftçiler açısından, piyasada çokça örneği bulunan, mevzuata uygun etiketlenmemiş ve Güvenlik Bilgi Formu kullanıcısına sunulmamış veya hiç hazırlanmamış olan ürünleri disiplin altına almak ve kontrol etmek açısından önemli bir gelişmedir. Zira bugüne kadar Bitki Koruma Ürünleri ruhsatlandırma aşamasında aktif madde açısından değerlemeye tabi tutulmuş, ancak solvent ve diğer katkı maddelerinin doğuracağı zararlılıklar açısından çok fazla irdelenmemiştir. Bu sayede Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı denetiminde olan ürünler de, BKÜ’lere has gerekliliklerin yanı sıra, Çevre ve Orman Bakanlığının 27092 yönetmeliklerine dair sınıflandırma etiketleme ve Güvenlik bilgi formu gerekliliklerini haiz olacak ve eşdeğer bir denetime sahip olacaklardır.

Genellikle açık tarım sahalarında uygulanması nedeniyle Bitki Koruma Ürünlerinin diğer birçok kimyasala göre daha fazla çevre maruziyeti ve habitat etkisi yarattığı göz önüne alınır ise, ekolojik habitatımızın ve çevre dengesinin korunması için, kontro , denetim ve hepsinden önemlisi bilinçli, kullanımın ne denli önemli olduğu açıktır. Üreticilerin de bu süreçte sorumluluk alarak kullanıcılarını dozajlama, uygulama zamanları açısından eğitmeleri, mevzuata uygun etiket ve güvenlik bilgi formu ile kullanıcıları bilinçlendirmeleri ve yöresel toplantılar ile çiftçilerimizi bu konuda bilinçlendirmeleri, hem Bitki Koruma ürünlerinin soframıza ulaşmasının önüne geçecek, hem de hala ekilip dikilebilir ve sürdürülebilir bir tarım kaynağına sahip olmamıza önemli katkı sağlayacaktır.

Unutulmamalıdır ki, tüm kimyasal ürünler gibi Bitki Koruma Ürünleri de, hayatımızın vazgeçilmez bir parçası, yeter ki, uygun aktif maddelere sahip, katkıları zararlılık yaratmayan ya da en az zararlılığa sahip olan Bitki Koruma Ürünlerini gerekli miktarda, uygun zamanlama ile kullanalım.

 

Melih BABAYİĞİT
Genel Müdür